Nguyễn Đức Phú Thọ & "Nỗi buồn đập cánh"

Thọ đến với thơ không ồn ào mà ung dung, lặng lẽ. Những tác phẩm của Thọ ra đời đều tạo được sự chú ý của bạn đọc bởi cá tính riêng, không lẫn lộn (Nhà thơ Từ Kế Tường nhận định) với tinh thần làm việc, tìm tòi và học hỏi một cách nghiêm túc dù không ít lần Nỗi buồn đập cánh nhưng con ong Phú Thọ luôn cần mẫn gieo – hạt – giống – lạ trên cánh đồng chữ thi ca để chạm tới mạch nguồn đích thực của thơ trẻ đương đại (Nhà thơ Hoàng Anh Tuấn).

1. Hình dung Nguyễn Đức Phú Thọ

Hình dung Thọ là một gã ốm gầy, lãng tử Xốp trên khuôn gầy/ Kí tự em chớm xanh chiều diệp lục, hục hặc tâm trạng với hiện tại Chân dung màu loa kèn trắng u buồn/ Như tôi và buồn vô tận cuộc tình "Bóng người trở về xâm xấp/ Ghim đầy vết thương” “Tim ta chớm rụng/ Đóa trăng vô thường khuyết cảm chênh vênh…”. Thọ dường như đã chìm trong nỗi buồn với nghìn mảnh vỡ ngổn ngang ghim đầy trái tim loang lỗ, vết thương rỉ máu tưởng chừng Thọ sẽ mãi chìm trong thiên tư xổng xích riêng mình rồi gục ngã trong sầu khe loang vữa những mối tình đau. Nhưng không, Thọ đã không để những nỗi buồn sẫm đục mình mà ngược lại Thọ rất tự tin và kiêu hãnh

Nguồn mật của tôi dồi dào đến mức
Con người đã đánh hơi được và tìm đến!
(Mật)

Những ngọn lửa thắp lên ngón tay
Giấc mơ đỏ non
Bập bùng kí ức
Soi tôi vôi rữa tháng ngày
Nhưng nhức một mầm xanh có thực…
( Mần xanh)

Thọ đã đứng vững trước những nguồn cơn bối rối, dìm những mảng sầu sậm sột xuống tận cùng the thía để nhóm lên mần xanh ngập sáng khát vươn.

2. Một quê nhà & tình cảm

Sinh ra nơi đỏ nặng phù sa, Thọ đã chứng kiến những cuộc đổi thay, những cơn bão lũ, những xám chiều mưa dông, nếm vị mặn của đất, vị ngọt của bùn đỏ phù sa, tín ngưỡng linh thiêng của loài người nơi đã nuôi Thọ khôn lớn. Thọ yêu mảnh đất phù sa ấy bằng một tình cảm thiêng liêng, nồng nàn, tha thiết

Tôi quỳ trước bãi mộ hoang phủ dày đặc cỏ
Trước những tiền nhân khai sáng đất gieo trồng giống má
Trước những phận người chưa lần hưởng trái sinh thành
Đã lấp vùi thân mình vào cát

Cánh cò chở ước mơ chưa rạng
Bão đời làm chống chếnh câu thơ
Đêm đỏ mắt phù sa nhót mình mắc nợ…
(Mắc nợ phù sa)

Phú Thọ sâu tình với mảnh đất phù sa, với những giọng hò ngọt ngào chảy dọc miền sông nước đã ăn sâu vào tiềm thức của Thọ

Vàng bông bí cầu tre ngược dốc
Áo bà ba nón lá em về
Phù sa vỗ chướng mùa trở ngọn
Gánh sông gầy loang chảy điệu dân ca…
(Giai điệu đồng bằng)

3. Cảm thức đương đại

Giữa quan hệ chữ nghĩa và ý tứ của thơ đương đại khó hiểu khiến người đọc, người cảm thụ thơ phải tư duy và lối tư duy đa chiều này giúp người đọc khám phá ra muôn mặt cuộc sống. Theo dòng chảy thời gian dẫn theo sự thay đổi về ngôn ngữ, tư duy thơ cũng là điều dễ hiểu và thơ Thọ cũng nằm trong dòng chảy ấy dù không rõ ràng nhưng ở Thọ đã có hình hài cảm thức thơ đương đại với những gương mặt chì nghì / vùi nhau vào mớ chồng chệnh ý nghĩ (Chiêm bao mây). Cuộc sống hiện đại, nhiều cạm bẫy với một người trẻ như Thọ đang chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa cuộc đời nên Thọ không khỏi hoài nghi và lo lắng Chưa bao giờ tôi thấy trí não mình mọc lên nhiều nếp gấp như thế (Chân dung), và cuộc sống có bao giờ là hoàn mĩ khi mặt trái được phơi bày Một lũ ruồi khuyết tật/ Miệng lúc nào cũng ứ đầy xú khí (Lũ ruồi chột mắt), Với đôi chân giẫm lên những xác người/ đã bị dìm/ chết bởi từng con chữ ( Giao diện con đường). Nhạy cảm đối với hiện thực khách quan tồn tại song song với nhận thức con người Thọ đã nắm bắt, cảm nhận và cảnh báo qua các hình tượng ngôn ngữ Lũ ruồi chột mắt lại kéo thành bầy/ Đến xì xụp vây quanh hít hà/ Chúng nó đã vào mùa sinh nở… (Lũ ruồi chột mắt). Những con chữ không vần điệu như đan vào nhau thể hiện cá tính sáng tạo nhưng không nhầm mục đích đánh đố, xiếc chữ mà trên hết là sự chiêm nghiệm “ già dặn” so với mặt bằng ít nhiều “ non xanh”. (Nhà thơ Hoàng Anh Tuấn).

4. "Nỗi buồn đập cánh" rồi sẽ bay xa?

Phú Thọ một giọng thơ rất mới và rất trẻ, mang tâm tư của một thế hệ mới với những trăn trở của thời đại

Giao diện của con đường
Giao diện ảo
Những bóng cây lòe xòe tích điện
Những mắt cỏ vang thành tiếng phím rung
Và chuyển động
Trong tận cùng huyễn hoặc
(Giao diện con đường)

Những người viết trẻ thường hay lúng túng lựa chọn cho mình một hướng đi, luôn tìm cách đột phá và phá cách những gì đã sẵn có để tránh những lặp lại sáo mòn tếch rỗng và Thọ đã tự tìm cho mình một hướng đi riêng, không rơi vào những lối mòn cũ nhưng cũng không lạc vòng xoáy khủng hoảng của thơ cách tân. Thơ Thọ gắn liền với cuộc sống nhưng vẫn mang hơi hướng của hiện tại, nỗi buồn, niềm vui hòa vào không khí của thời đại

Hà Nội nắng cuồng 40 độ
Phố nhỏ xoay xoay vũ điệu
chân người
Ngụt trong buổi chiều tan tan như gió
Ta cà chê nhau.

Hà Nội
Nhằng nhịt những số phone
0980…
Hồ Tây ngóng tìm nhau
Khoảng cách nào?
Yy…zz…
( Hà Nội)

Mang một nhiệt huyết của tuổi trẻ dám yêu và yêu mãnh liệt

Những ngón tay nhô lên từ ngực
Nhảy phập phồng trên lớp da non

Phố xá mỗi ngày đều rền rĩ những nụ hôn
Những chiếc rèm thi nhau mọc trên mắt người
( Rèm phố)

ngút ngát tháng ngày đắm say
tháng giêng trở về để yêu và sống.
( Tháng giêng)

Ta dường như bắt gặp Thọ rất nhẹ nhàng đằm thắm trong những cấu tứ tình nhưng không vì thế mà thơ Thọ mất đi sức hút ngược lại Thọ đã làm mới những hình tượng quen thuộc theo cách nhìn của riêng mình để tạo nên sức hút

Tôi sẽ vẽ thân cây bằng trí tưởng tượng
Một, hai, ba, bốn nhánh mây
Đường gân màu xanh nước biển.
( Cây Bàng)

Tôi ghé lại giữa công viên và ngồi thườn trên cỏ
Ghé mắt nhìn những nhão thịt đung đưa
Khúc khích từng nốt cười rác rưởi
( Rèm phố)

Không hề bị rơi vào cái tôi, cái tự sự cá nhân, nỗi buồn thời đại mà ngược lại với cách nhìn mới mẻ qua những sự việc diễn ra hàng ngày đã giúp Thọ lạc quan hơn trong cuộc sống dù nỗi buồn có ngập tràn

Và ở đó nỗi buồn đập cánh
Nơi gương mặt thời gian khắc rõ những vết chì
Tạc nên nghìn bức tranh trừu tượng
Trôi theo triền giấc mơ
(Nỗi buồn đập cánh)

Thọ đã để những nỗi buồn của mình trôi theo giấc mơ, tan vào lãng đãng những khói mờ sương để khi nắng lên mặt trời lại trong veo những tiếng cười và Nỗi buồn đập cánh của Nguyễn Đức Phú Thọ đã cho chúng ta thấy một tình yêu nồng nàn, một nụ cười lạc quan và một hy vọng mới đang mở ra từ những vần thơ.

Pleiku, 5/4/2011
LVT
Nguồn: Vi Thuỷ's Blog.